Yeni Ekonomiler Vakfı (New Economics Foundation) tarafından 2006 yılında yayımlanan "Mutlu Gezegen Endeksi' ne göre dünyanın en mutlu ülkesi Vanuane (Vanuatu).

Vanuane birçok kişinin adını ilk defa duyduğu Güney Pasifik'te yer alan volkanik bir ada devleti. Bereketli bitki örtüsüyle, ılıman bir iklimi var.

Vakfın yaptığı ankette sorulan sorular, yaşam beklentileri, genel hoşnutluk ve insanların çevreleriyle ilişkileri üzerineydi. Anketten çıkan sonuçlar, endüstrileşmiş ülkelerin, mutluluk faktörü bakımından Vanuane'yi bir hayli geriden takip ettiklerini ortaya çıkardı.

Endüstrileşmiş ülkeler, yüksek yaşam beklentisine, kapsamlı bir tüketim, boş zaman ve eğlence seçenekelerine sahip olan vatandaşların yaşadığı ülkelerdir. Bu ülkelerden Almanya 81, Danimarka 99, Norveç 115, İsveç 119 ve ABD 150. sırada yer aldı. En mutsuz sonuncular ise Kongo, Brundi, Swaziland ve Zimbabwe çıktı.

Araştırmacılar anketten çıkan sonuçlarla ilgili dersler çıkardılar. Buna göre ilk ders açık ve netti: Para, tüketim, güç ve yüksek bir yaşam beklentisi insanları mutlu etmiyor.

Yeni Ekonomi Vakfı bir ekonomi enstitüsü ve bir toplumun mutluluk ve başarısını ölçmek için, paranın ne dereceye kadar mutluluk getirdiğini belirlemeyi önemsiyor. Mutluluk Ekonomisi (Hapinness Economics) ise gelecek vaad eden bir araştırma alanı. Anketler yoluyla, ABD'deki reel gelir ve yaşam standardının 50'lı yıllara oranla iki katına çıktığı tespit edildi. Ancak, mutluluk oranının refah seviyesinin yükselmesi ile orantılı bir şekilde artmadığı, son 50 yılda neredeyse sabit kaldığı anlaşıldı. Buna göre edinim, kısa dönemde mutlu ediyor, ancak bu talepler gerçekleştiği takdirde, elde edilen kazanım çabucak kanıksanıyor. Ve hemen ardından yeni talepler geliyor. Maddi talepler, insanların yaşamlarının büyük bölümlerini yatırdıkları bir alan oluyor. Para ve saygınlık, kişisel değerler sisteminin en tepesinde, aile ve dostlardan önce yer alıyor.

Ne var ki, mutluluk ekonomisinin çizelgesi tam tersi bir sonuç veriyor. Buna göre, diğer insanlarla, aile, eş ve dostlarla olan ilişkiler daha çok mutluluk getiriyor. İkinci sırada yararlı bir şey yapma duygusu yer alıyor. Ve ardından sağlık ve özgürlük durumları geliyor. Araştırmacılara göre, Batı ülkelerindeki insanların çoğu yanlış değerlere öncelik vererek yaşıyorlar. Burada belirtilmek istenen şey, para ile ilgili değerlerin hiç önemli olmadığı ya da mutluluk ekonomisi çizelgesinde hiç yer almaması gerektiği değil. Ancak, yanlış olan, maddi kazanım ile igili değerlerin olması gerektiğinden çok daha fazla ön planda olması ve insanların yaşamlarını yatırdıkları neredeyse tek alan olması. Bu durum, insanların, aslında hiç edinemeyecekleri bir kesinlik için çabalamalarına; özgürlüklerini, hiç istemedikleri insanları etkilemek ve ihtiyaçları olmayan şeyleri almak için feda etmelerine yol açıyor. Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulu'ndan (London School of Economics and Political Science) İngiliz ekonomist Richard Layard'a göre sürekli olarak daha fazla refah, statü ve güç için çabalayan kişi, bir madde bağımlılığının belirtilerini gösteriyor. Layard gibi düşünenlere göre insanlar, kazançlarından mutlu olmaktan çok, kaybetmekten daha fazla korkuyorlar. İşte bu nedenle endüstri devletlerindeki politikanın yeniden düşünülmesi gerekiyor.

Mutluluk ekonomistlerine göre, bir ülkenin boşanma ve işsizlik oranları, ulusal refah adına, gayri safi milli hasıladan daha iyi bilgiler veriyor. Dünya Değerler Anketi (World Values Survey), bir insanın gelirinin üçte ikisini kaybetmesi kadar, boşanmanın da refahını olumsuz etkilediğini gösteren sonuçlar ortaya koyuyor.

Bütün bu değerlendirmelerin doğru ya da gerçekçi olup olmadığı tartışılabilir. Mutluluk tüm istatistiklerin ötesinde kişisel bir konu olabilir. Yine de, Yeni Ekonomiler Vakfı ve Dünya Değerler Anketi tarafından yapılan çalışmalardan ortaya çıkan sonuçlar oldukça ilginç ve dikkate almaya değer.

KAYNAKLAR

Precht, R.D. (2010). Ben Kimim Öyleyse Kaç Kişiym? (Çev: Firuzan Gürbüz). İstanbul: Pegasus Yayınları.

http://en.wikipedia.org/wiki/Happy_Planet_Index

http://www.worldvaluessurvey.org/

http://www.neweconomics.org/

Psk Emir Emre Doğan